Дракон кодь чукля − 2

• тшӧтшкӧс — плоскость
  

Вӧлӧмкӧ, дракон кодь чукляясӧн позьӧ вевттьыны тшӧтшкӧссӧ. Вӧчсьӧ сійӧ со кыдзи.

Юкам тшӧтшкӧссӧ ӧткодь квадратъяс вылӧ да мавтам найӧс сьӧд да еджыд рӧмӧн, шахмат пӧв моз. Квадрат доръяссӧ мавтам нёль рӧмӧн (гӧрд, турунвиж, виж, лӧз), кыдзи петкӧдлӧма серпас вылас.

Сэсся кутам вежлавны квадратъяслысь доръяссӧ дракон кодь чукляяс артмӧдігӧн. Колӧ сӧмын индыны, кодарӧ серпасавны воддза пельӧсторъяссӧ. Вочсьӧ тайӧ тадзи: вертикаль вундӧгъяс пӧрӧны сьӧд квадратъясын куйлысь пельӧсторъясӧ, а горизонталь вундӧгъяс — еджыд квадратъясын куйлысь пельӧсторъясӧ.

Шуам, 8-ӧд вежлалӧм бӧрын квадрат йыв гӧгӧр лоасны со кутшӧм чегласьӧм визьяс (тані квадратъясыс абу нин мавтӧмаӧсь):

Бӧръяпомыс артмас тшӧтшкӧссӧ дракон кодь чукляясӧн вевттьӧм (тані 45° вылӧ бергӧдӧм серпас):

Дракон кодь чукля − 1

• вундӧг — отрезок
• вежлалӧм — преобразование
• бур пельӧс — прямой угол
  
• ӧткодь берда бур пельӧса куимсэрӧг — равнобедренный прямоугольный треугольник 
• визьньӧв — луч
  

Водзын ме висьталі, кыдзи вундӧгсӧ помтӧм унаысь вежлалігӧн лӧсьӧдны  Кохлысь чуклясӧ. Мӧд ногӧн кӧ кутам вундӧгъяссӧ вежлавны, артмасны мӧд серъяс. На пӧвстын эм дракон кодь чукля. Сійӧс лӧсьӧдӧма Мартин Гарднер 1967 воын.

Вундӧг вежлалӧм. Босьтам вундӧг да сы вылын лӧсьӧдам ӧткодь берда бур пельӧса куимсэрӧг (воддза вундӧгыс лоас гипотенузаӧн); сэсся шыбитам гипотенузасӧ. Артмас бур пельӧстор.

Дракон кодь чуклясӧ лӧсьӧдӧм. Босьтам AB вундӧг да вежам сійӧс бур пельӧсторйӧн, кыдзи вӧлі гижӧма водзынджык. 

Серпас вывсьыс аддзам: AB визьньӧвсӧ кӧ бергӧдны 45° вылӧ часі стрелкалы паныд, артмас AC визьньӧв.

Ӧні вежлалам AC да CB вундӧгъяссӧ бур пельӧсторъясӧн. Артмас 4 юкӧда чегласьӧм визь: ADCEB. Колӧ сӧмын тӧдны, кодарӧ серпасавны тайӧ пельӧсторъяссӧ. Ми вӧчам сідзи, медым 1) AD визьньӧв артмис AC‐ысь 45° вылӧ часі стрелкалы паныд бергӧдӧмӧн, 2) орчча юкӧдъясыс куйлісны перпендикуляр ногӧн. Со кутшӧм тайӧ чегласьӧм визьыс:

Тайӧ визьыслысь быд юкӧдсӧ бара вежлалам. Вӧчам сідзи, медым 1) A пома юкӧдыс "бергӧдчис" 45° вылӧ часі стрелкалы паныд, 2) орчча юкӧдъяс куйлісны перпендикуляр ногӧн. Артмас 8 юкӧда чегласьӧм визь:

Сылысь юкӧдъяссӧ бара вежлалам, воддза индӧдъяс серти, да с. в.

4‐ӧд вежлалӧм бӧрын:

5-ӧд вежлалӧм бӧрын:

8‐ӧд вежлалӧм бӧрын:

10‐ӧд вежлалӧм бӧрын:

Бӧръяпомыс (помтӧм уна пӧв вежлалӧмӧн) лӧсьӧдӧм чегласьӧм визьясыс воасны со кутшӧм мыгӧрӧ:

Тайӧ шусьӧ дракон кодь чукляӧн.