- бурпельӧса куимсэрӧг — прямоугольный треугольник
- ӧткодь берда куимсэрӧг — равнобедренный треугольник
Пифагорлысь теоремасӧ подулалігӧн Евклид лӧсьӧдӧма бурпельӧса куимсэрӧгысь да куим квадратысь тэчас, кыдзи петкӧдлӧма серпас вылас (сідз шусяна "Пифагорлӧн гач").
(Пасйыштам, мый тайӧ подулалӧмсӧ позьӧ лыддьыны комиӧн, Гангнуслӧн да Гурвицлӧн геометрия учебникысь.)
1942-ӧд воын голландияса математика велӧдысь Альберт Босман лӧсьӧдӧма пу кодь фрактал тайӧ тэчассянь панӧмӧн. Куимсэрӧгсӧ вӧлі босьтӧма ӧткодь бердаӧн.
Сідзкӧ медводз босьтсьӧ "Пифагорлӧн гач".
Быд ичӧтджык квадрат бердӧ лӧсьӧдсьӧ ӧткодь берда бурпельӧса куимсэрӧг (кӧні гипотенуза — квадратлӧн дор); артмӧм куимсэрӧгъяслӧн быд катет бердӧ лӧсьӧдсьӧ квадрат.
Сэсся сійӧ жӧ вӧчсьӧ медічӧт квадратъяскӧд
да с. в., помтӧм унаысь. Бӧръяпомыс артмӧ со кутшӧм мыгӧр:
Позьӧ босьтны кутшӧмкӧ мӧд бурпельӧса куимсэрӧг, кӧні ёсь пельӧсъясыс абу 45°-аӧсь. Сэки артмас Пифагорлӧн тӧвйыв пу.
Дзонь квадратъяс пыдди позьӧ босьтны куимсэрӧгъяслысь "шӧр" чутъяссӧ йитысь вундӧгъяс (шӧр чутъяссӧ бӧрйӧны кутшӧмкӧ ӧтувъя принцип серти). Сэки артмӧ Пифагорлӧн кушмӧм пу.
Медбӧръя мыгӧрыс дзик нин быдмӧг кодь!
