воскресенье, 17 июля 2022 г.

Штейнерлӧн да Лемуслӧн теорема − 3

  • вундӧг — отрезок
  • лӧсялысь вундӧгъяс — совпадающие отрезки
  • паныдсянь подулавны — доказать от противного 
  • ӧтар-мӧдар куйлысь пытшкӧс пельӧсъяс — внутренние накрест лежащие углы
  • ӧткодьтӧмлун — неравенство 
  • кыв вожалӧм — противоречие

Гижам Штейнер−Лемуслӧн теоремалы мӧд подулалӧмсӧ. Сійӧс вӧзйӧма Д. О. Шкляркӧйлӧн кружокын велӧдчысь Лидия Копейкина 1939-ӧд воын (сэсся сійӧ лоӧма мехматса доцентӧн).

 ABC куимпельӧсаын BM да CN биссектрисаяс ӧткузяӧсь. Гижтам M да N чутъяс пыр BC‐лы параллельяс; найӧ вомӧнасясны AB да AC‐кӧд P да Q чутъясын.


MP да NQ вундӧгъяс кӧ лӧсяласны, позяс нин аддзыны: ABC = ACB.

Ӧні подулалам паныдсянь, мый MP да NQ лӧсялӧны. Мед, шуам, PM визь куйлӧ NQ да BC визьяс костын.


Ми аддзам: PMB = MBC (найӧ ӧтар-мӧдар куйлысь пытшкӧс пельӧсъяс да). BM — биссектриса, та вӧсна MBC = PBM. Сідзкӧ PMB = PBM, кытысь артмӧ: PB = PM. Татшӧм жӧ ногӧн позьӧ подулавны, мый QC = QN

Миян артмисны ӧткодь берда куимпельӧсаяс: BPM да CQN; налӧн подувъясыс (BM да CN) ӧткузяӧсь. PM куйлӧ NQ да BC костын, та понда PM > NQ. Сідзкӧ PBM > QCN. Казьтыштам, мый BM да CN — биссектрисаяс, да аддзам: ABC > ACB.

Ӧні видлалам BPMC трапециясӧ. PBC > MCB ӧткодьтӧмлунысь артмӧ: PB < MC. Сідзкӧ

PB < MC < QC = NQ < PM = PB,

либӧ PB < PB. Тайӧ кыв вожалӧм.

Комментариев нет:

Отправить комментарий